روش های موثر پیشگیری از زخم بستر

پیشگیری از زخم بستر

مقدمه:
در برخی بیماری هایی که باعث اصطکاک پوستی و زخم بستر می شود  پیشگیری از زخم بستر راحت تر و بهتر از درمان آن است. زیرا که بعد از ایجاد زخم بستر درمان و بهبودی آن بسیار دشوار خواهد شد. معمولا افرادی دچار این عارضه می شوند که ریکامبنت هستند و سطح سیستم ایمنی آنها بسیار پایین است. به همین دلیل پیشگیری از زخم بستر بسیار ضروری می باشد.

در چه افرادی نیاز است تا پیشگیری از زخم بستر صورت پذیرد؟

در این بخش به افرادی اشاره خواهیم کرد که وضعیت آنها باعث ایجاد حالت high ریسک نسبت به این بیماری در آنها خواهد شد:

1.  افرادی که دارای حداقل حرکت می باشند. مانند: افرادی که بر روی ویلچر بوده یا بر روی تخت قرار دارند. افرادی که دچار فلجی، سکته مغزی، بیهوشی و حالت کما هستند از جمله این افراد می باشند.
2.  افراد دارای اضافه وزن و کمبود وزن و افرادی که دارای وزن  آنرمال می باشند: این افراد هم در زمره افراد high ریسک در مورد زخم بستر قرار دارند. زیرا فشار بر قسمت های مختلف بدن آنها به دلیل وزن این افراد  ممکن است باعث ایجاد زخم فشاری شود.
3.  افرادی که به دلایل مختلف نمی توانند مدفوع و ادرار خود را کنترل نمایند: این افراد عمدتا در قسمت های لگن و قسمت هایی که با مدفوع و ادرار آلوده می شود دچار این عارضه خواهند شد. این معضل در کودکان به دلیل ضعیف بودن پوست در نواحی مذکور بیشتر بروز می کند.
4. افرادی که دچار فلجی در یکی از اعضای خود شده اند: پیشگیری از زخم بستر در این افراد باید در آن اعضا  بی حس یا فلج شده صورت پذیرد.

روش های پیشگیری از زخم بستر:

1. پیشگیری و درمان زخم بستر به کمک تشک مواج:
این روش با استفاده از ایجاد تغییر پوزیشن  در ناحیه کمر که بیشترین ریسک ایجاد زخم بستر را دارد نقش  پیشگیری خود را اعمال می کند. همچنین با ایجاد جریان هوا در آن نواحی از ایجاد رطوبت، رشد باکتری و نازک شدن و از بین رفتن پوست ممانعت به عمل می آورد. استفاده از این تشک که در بین مردم به تشک برقی معروف است جدیدا بسیار مورد استقبال برای بیماران در معرض زخم بستر قرار گرفته است.

2. راهنماي پيشگيري از زخم فشاري: 
زخم فشاری یا همان زخم بستر در اثر ایجاد اصطکاک پوستی با بستر در مدت زمان طولانی ایجاد می شود. با گذشت زمان پوست ناحیه نازک شده رطوبت و باکتری به آن اضافه شده و باعث ایجاد زخم بستر می شود.

پیشگیری از زخم بستر باید توسط اصول و قواعد خاص پزشکی صورت پذیرد از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده از تشک مواج
• تغییر موقعیت بیمار: این روش باعث خواهد شد که میزان اصطکاک پوست بیمار با بستر کاهش یابد. هوا و اکسیژن به نواحی پر اصطکاک رسیده و باعث ترمیم و بهتر شدن موضع زخم خواهد شد. 
• آب کافی و تغذیه مناسب:  یکی از موارد مهم در پیشگیری از زخم بستر استفاده از تغذیه برای بهبود وضعیت بیمار است. نوشیدن آب و مایعات کافی و غذای مقوی همچنین استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین های مناسب مانند: ویتامین E، D و غیره که در سلامت پوست و افزایش قدرت سیستم ایمنی تاثیر گذار است بسیار مهم می باشد. تغذیه مناسب باعث شادابی پوست و حالت لطافت در پوست می شود در نتیجه پوست دیرتر آسیب دیده و سریعتر درمان خواهد شد. 
• ماساژ:

استفاده از ماساژ برای پیشگیری از زخم بستر بسیار موثر است.  تحقیقات مختلف نشان دهنده این موضوع است که با ماساژ قسمت های درگیر در زخم بستر عضلات و پوست آن ناحیه تقویت می شود. همچنین با انجام این عمل خونرسانی به آن قسمت ها افزایش یافته و ترمیم سریعتر صورت می پذیرد. نحوه انجام ماساژ در این افراد و شدت و ضعف آن کاملا با افراد معمولی و سالم متفاوت است و نیاز به یک فرد حرفه ای فیزیوتراپیست دارد. 

• استحمام: شستن پوست باعث ایجاد طراوت و دریافت آب به صورت لوکال می شود. همچنین شستشوی برخی زخم ها در مراحل اولیه باعث تسریع روند بهبودی خواهد شد. در خصوص زخم بستر هم تحقیقات نشان داده است که این مورد هم باعث درمان و هم باعث پیشگیری می شود. دفعات انجام استحمام و نحوه انجام آن نیز با توجه به وضعیت بیمار متفاوت خواهد بود. این روند بایستی با نظر پزشک متخصص طی شود.

پیشگیری از زخم بستر | استفاده از تشک های مواج موثرترین راه برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر:

یکی از موثرترین راه هایی که اخیرا و با پیشرفت تکنولوژی در زمینه پیشگیری از زخم بستر پیشنهاد می شود استفاده از تشک می باشد. این دستگاه که به تشک مواج معروف است با ایجاد حالت موج در زیر بیمار باعث جابجایی فرد می شود. این نوع حرکت با اهداف خاصی مانند: راه یافتن هوا و اکسیژن به ناحیه تحت فشار فرد و جلوگیری از تکثیر باکتری های بی هوازی انجام میشود. 

تغییر پوزیشن در زخم بستر:

مکانسیم ایجاد زخم بستر عدم جابه جایی و ارتباط با بستر در مدت زمان طولانی می باشد. به همین  دلیل جابه جا کردن بیمار و تغییر پوزیشن بسیار برای این بیماران مهم است. این مهم میتواند توسط تشک مواج به صورت خودکار انجام شود.

اثر تشک مواج در زخم فشاری | زخم بستر:

با توجه به اهمیت پیشگیری از زخم بستر محققان به فکر راهکاری موثر و اصولی برای این روند افتادند. یکی از موثرترین روش ها استفاده از تشک مواج می باشد. در ابتدا این تشک ها تنها با خاصیت ایجاد موج طراحی و به بازار عرضه شد. ولی با افزایش استقبال و نیاز سنجی انواع مدل های این تشک طراحی شد. امروزه این تشک ها قابلیت تنظیم برنامه تغییر پوزیشن، هوادهی و غیره را دارد. ضخامت این تشک ها با توجه به وزن فرد و نوع بیماری فرد تغییر کرده است. قابلیت انجام ماساژ همزمان با فعالیت های دیگر به این تشک ها اضافه شده است. 

مناطقی از بدن که باید پیشگیری از زخم فشاری در آن قسمت ها انجام شود:

1. قسمت های انتهایی پا: این قسمت شامل مچ پا و پاشنه می شود.
2. زانوها
3. قسمت های پشتی لگن به ویژه باسن
4. قسمت هایی از ستون فقرات که با تشک در تماس است.
5. شانه ها و آرنج ها
6. گوش ها و قسمت های پشتی سر

پیشگیری از زخم بستر در تمامی این نقاط با استفاده از تشک مواج قابل انجام است. به شرطی که تشکی مناسب و با کیفیت خریداری نمایید. در نظر داشته باشید علاوه بر استفاده از تشک بایستی سایر مراقبت های پزشکی را نیز انجام دهید .