درمان زخم بستر، علل، علائم، پیشگیری و درمان

زخم بستر یکی از اصلی ترین و مهم ترین موضوعات کلیدی حوزه پزشکی می باشد که تحقیقات زیادی بر روی آن صورت گرفته است و نیاز به مطالعه و تخصص داشته و بیمارانی که دچار زخم بستر شده اند، در ای حوزه سوالات زیادی دارند.

همان طور که می دانید زخم بستر یکی از عوارض اصلی بیماری دیابت می باشد که با توجه به شدت دیابت و شرایط فرد و نوع زندگی و بسیاری از عوامل دیگر، متفاوت می باشد. معمولا افراد برای آگاهی از ماهیت زخم بستر به پزشک متخصص مراجعه می کنند تا اطلاعات بیشتری را در این حوزه کسب کنند.

زخم بستر باعث ایجاد عفونت در محل زخم شده و در صورت درمان نشدن و عدم توجه به مسئله زخم بستر مشکلات زیادی برای بیمار مورد نظر ایجاد خواهد شد.

زخم بستر یا زخم فشاری چیست؟

زخم بستر یا زخم فشاری به زخمی گفته می شود که بر اثر فشار زیاد در طولانی مدت بر روی بخشی از بدن مانند پشت یا پا ایجاد می شود. آسیب وارد شدن به پوست بدن به خصوص قسمت های استخوان دار، زخم بستر نامیده می شود.

 زخم بستر بر اثر اصطکاک و بی تحرکی، شدیدتر می شود. معمولا افرادی که به صورت مکرر و در طولانی مدت تحرکی نداشته یا به دلیل داشتن یک بیماری در بیمارستان هستند، به بیماری زخم بستر دچار می شوند.

 قسمت هایی مانند مچ پا، شانه، پشت، کمر و اطراف آن و تمامی قسمت هایی از بدن که دارای استخوان نمایان هستند، مشاهده می شود. افرادی که توانایی و شرایط تغییر و جابه جایی مکان خودشان را ندارند، نیز با این مشکل مواجه می شوند.

لازم به ذکر است که افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، بیشتر مستعد زخم بستر می باشند. توجه به نشانه های بیماری، در روند درمان تاثیر مثبت دارد.

بررسی سوالات کلیدی در حوزه زخم بستر، علل، علائم، پیشگیری

در این بخش به بررسی سوالاتی در حوزه زخم بستر پرداخته و توضیحات لازم را ارائه می دهیم:

• علل زخم بستر
• اقدامات مناسب 
• مکانیسم و فرایند زخم بستر

درمان زخم بستر به چه صورت است؟

پانسمان کردن و شستشوی محل زخم، جداسازی زخم های کهنه و آلوده از روی سطح پوست، انجام اعمال جراحی در صورت نیاز، کم کردن فشار از مناطقی که دچار زخم بستر شده اند، استفاده از مواد مغذی و ویتامین ها جهت افزایش سرعت درمان، رعایت بهداشت شخصی و مرطوب نگه داشتن محل زخم نیز از روش های درمانی زخم بستر محسوب می شود.

درمان زخم بستر یکی از اصلی ترین امور مربوط به بیمارانی است که با این معضل روبه رو هستند. امروزه با پیشرفت علوم پزشکی و لیزر، و با وجود فناوری های نوین، درمان زخم بستر نسبت به گذشته پیشرفت خوبی داشته است. درمان زخم بستر بیشتر برای افراد دیابتی یا برخی بیماری های خاص مد نظر می باشد.

روش های متفاوتی برای پیشگیری از زخم بستر وجود دارد که هر یک از این روش ها، مزایا و مسائل خاص خودشان را دارند. به طور کلی هنگام ایجاد زخم بستر، فشار زیادی بر بافت مورد نظر می آید، به طوری که پوست بدن بعد از گذشت مدت زمانی کوتاه، دچار مشکل شده و خونریزی در محل زخم بستر اتفاق می افتد.

در اکثر مواقع، درمان زخم در اطراف لگن و منطقه پایین بدن می باشد که در برخی موارد هزینه های بالایی نیز دارد. برخی افراد بیشتر از دیگران دچار مشکل زخم بستر می شوند. برای مثال افرادی که بیشتر وقت خود را پشت صندلی یا میز نشسته اند و تحرک خاصی ندارند، یا افرادی که پرخوری و تنبلی می کنند و هیچ گونه ورزش و فعالیتی ندارند، دچار زخم بستر می شوند. نیاز هست که برای درمان زخم بستر هزینه و وقت زیادی را نیز صرف کنند.

در مورد روش های درمان زخم بستر می توانیم به مواردی مانند روش دبریدمان یا جراحی اشاره کنیم. منظور از روش دبریدمان این است که بافت های نکروتیکی که در بدن وجود دارند را از بدن جدا کرده و با بافت اصلی آسیب دیده فاصله می اندازند.

 این کار به این جهت است که بافت های ناپایدار یا آلوده به عفونت را از محل زخم جداسازی بکنند تا شخص مورد نظر کمتر دچار مشکل شود. در صورت باقی ماندن بافت نکروتیک در بدن، آلودگی های افزایش یافته و باعث ایجاد بوی بد در بدن شخص می شود.

وقتی آلودگی های ناشی از زخم در بدن باقی بماند، فشار بیشتری بر روی زخم اعمال می شود و همین مسئله موجب می شود که روند درمان کندتر صورت بگیرد.

نکاتی در مورد درمان زخم بستر

• به توصیه های پزشکتان عمل کنید.
• از داروهای تجویز شده به صورت مرتب استفاده کنید.
• در صورت امکان کمی به طور آهسته به روش گفته شده پزشک راه بروید و حرکت کنید.

 البته گفتنی است که روش جراحی نیز یکی از راه های درمان زخم بستر محسوب می شود. در روش جراحی، چون بیمار تعادل لازم را نداشته و کنترل روی بدن و حرکات خود ندارد، در نتیجه نیاز هست که جراحی صورت بگیرد. در جراحی، مناطق آلوده شده را پاک سازی کرده و آلودگی های عفونی را خارج می کنند.

 معمولا در روش جراحی، استخوانی که در پایین زخم قرار گرفته است را جدا می کنند تا دچار آلودگی نشود. همچنین بافت مورد نظر را پانسمان کرده و از ایجاد آلودگی در بافت جلوگیری می کنند. هنگام درمان زخم بایستی محیط مورد نظر مرطوب باشد، زیرا این رطوبت باعث پاک سازی محیط می شود.

 البته با توجه به نوع و عمق زخم، لایه های متفاوتی وجود دارد که پزشکان با توجه به عمق زخم بستر، از روش های متفاوت استفاده می کنند.

البته روش های درمان زخم بستر محدود نبوده و شامل مواردی مانند استعمال پانسمان های جدید، وکیوم تراپی زخم و سلول درمانی و پیوند پوست و ... نیز می باشد که هر کدام مراحل و مزایای و شرایط خاص خودش را دارد. شما بایستی جهت سرعت گرفتن روند درمان، حتما به توصیه های پزشکتان توجه کرده و رعایت نکات بهداشتی را جدی بگیرید.

علل شایع و مهم زخم بستر چیست؟

در مورد علل شایع و متداول زخم بستر موارد بسیاری وجود دارند که برخی از آن ها به صورت کاملا تخصصی می باشند. یکی از اصلی ترین علل شایع ابتلا به زخم بستر، فشرده شدن پوست و فشار شدید به مدت طولانی بین پوست و تخت می باشد.

 فشرده شدن پوست باعث ایجاد لخته خون می شود و این عامل باعث ایجاد زخم بستر می شود. معمولا در یک انسان سالم تغییرات و جابه جایی های حرکتی هنگام خواب یا استراحت صورت می گیرد، در حالی که این فرایند برای شخص بیماری وجود ندارد.

 در شخص بیماری به علت ثابت قرار گرفتن عضلات و بدن در یک حالت، مشکلات عدیده ای از جمله زخم بستر ایجاد می شود.

 مکانیسم و فرایند زخم بستر بر پایه بی تحرکی و ثابت بودن در یک حالت می باشد. یک عامل دیگر نیز اصطکاک می باشد.

 اصطکاک عاملی است که باعث ایجاد زخم بستر می شود. وقتی پوست بدن با پارچه یا ملحفه بیمارستان در طولانی مدت در تماس باشد، آلوده شده و بدن از خود واکنش نشان می دهد.

عدم خون رسانی به پوست در نقاط مختلف بدن باعث می شود که منطقه مورد نظر ملتهب شده و آغازی برای ایجاد زخم بستر باشد.

سوال سوم در حوزه زخم بستر، علل، علائم، پیشگیری مربوط به افرادی است که در معرض ابتلا به زخم بستر هستند.

چه افرادی در معرض ابتلا به زخم بستر هستند؟

در حالت کلی افرادی که دچار مشکلات حرکتی هستند و محدودیت های حرکتی دارند در معرض ابتلا به زخم بستر قرار دارند.

نکاتی در مورد زخم بستر، علل، علائم، پیشگیری

در این بخش به بررسی نکات کلیدی در حوزه زخم بستر، علل، علائم، پیشگیری می پردازیم

• توجه به سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب
• رعایت دستورالعمل های بهداشتی جهت تسریع درمان
• مداخلات پزشکی صحیح

معمولا در ابتلا به زخم بستر برخی علائم وجود دارند که باعث شدت یافتن این بیماری می شوند. افرادی که دچار بیماری دیابت از انواع مختلفی هستند، افرادی که بیش از اندازه چاق یا لاغر هستند در این لیست قرار می گیرند.

البته برخی افراد هستند که دارای بیماری می باشند. بیماری های خاصی مانند MS، سرطان، مشکلات مغزی و بیماری های استخوانی، محدودیت های حرکتی متفاوت حاصل از قطع نخاع یا ضربات مغزی و بسیاری از بیماری های زمینه ای دیگر، استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری زخم بستر را دارند.

تغییر دادن سبک زندگی و ورزش در طول روز باعث می شود که اشخاص از خطر ابتلا به زخم بستر در امان باشند. همچنین افرادی که سن آن ها زیاد می باشد و از نظر بدنی ضعیف هستند، زودتر از سایر افراد دچار این مشکل می شوند.

 توجه داشته باشید که تنها راه اصولی و صحیح جهت جلوگیری از ابتلا به زخم بستر، پیشگیری و تغییر سبک زندگی و رفتاری فرد می باشد.

زخم بستر در چه محل هایی دیده می شود؟

زخم بستر در حالت کلی در پا، مچ و پشت افراد، اطراف شانه و قفسه سینه، اطراف مچ دست و قسمت هایی از بدن که استخوان بدن کاملا مشخص و واضح می باشد، مشاهده می شود. هر چقدر به حرکات بدنی خود توجه داشته باشید، کمتر در معرض ابتلا قرار می گیرید.
 در این محل ها، چون اصطکاک و فشار بر روی پوست نسبت به سایر مناطق بدن شدیدتر می باشد، در نتیجه شرایط به وجود آمد زخم بستر فراهم است.

تحلیل انواع زخم بستر در مبحث زخم بستر، علل، علائم، پیشگیری

در این قسمت به بررسی و تحلیل انواع زخم بستر پرداخته و در مورد تغییر حالت افراد هنگام استفاده از ویلچر توضیحاتی را ارائه می دهیم:

1.  درجه اول
2.  درجه دوم
3.  درجه سوم
4.  درجه چهارم

زخم بستر درجه اول به صورت سطحی بوده که همراه با درد می باشد، اما شدت آن به اندازه ای نیست که پوست و بافت مورد نظر آسیب شدید ببیند. معمولا در این حالت محیط زخم به صورت قرمز رنگ می باشد که با مصرف قرص از شدت درد آن کاسته می شود.
 زخم بستر درجه دوم عمیق تر بوده و پوست به صورت کامل باز می شود و قسمت های زیرین پوست قابل مشاهده می باشد. قابل ذکر است که در صورت بی توجهی به زخم بستر درجه دوم، ممکن است آسیب های جدی و عواقب بدی برای شخص ایجاد کند.
 زخم بستر درجه سوم شدید می باشد، به طوری که حتی بافت های داخلی پوست نیز مشاهده می شود. وجود یک حفره بزرگ در پوست و جمع شدن چرک و عفونت در این محل، نشانه ای از زخم بستر درجه سوم می باشد.
 زخم بستر درجه چهارم که شدیدترین حالت از زخم بستر محسوب می شود، بسیار عمیق بوده و حفره بزرگی بر روی سطح پوست باز شده است و لایه های زیرین بافت نیز قابل مشاهده است. 
در این حالت استخوان شخص نیز نمایان می شود و عذاب بسیار شدیدی دارد. زخم بستر درجه چهار نیاز به مراقبت های ویژه و در صورت عفونت شدید، عمل جراحی مناسب می باشد.
بررسی تغییر پوزیشن مکرر در ویلچر
افرادی که از توانایی بدنی خوبی برخوردار هستند، می توانند با استفاده از دستگیره ویلچر و نیروی خودشان، بدن خودشان را بالا برده و حرکت لازم را انجام دهند.
 افرادی که چنین توانی را ندارند، بایستی به کمک یک شخص هر 15 یا 20 دقیقه یک بار، جای خودشان را عوض کرده و حرکت کنند. در حالت کلی حرکات اصلاحی و ورزش های نرم و ملایم توسط پزشک متخصص به شما توصیه خواهد شد.

پیشگیری از ایجاد زخم بستر 

برای پیشگیری از زخم بستر باید به صورت مرتب به نظافت شخصی خودتان برسید. هنگام حمام کردن از یک لیف نرم استفاده کنید و به هیچ وجه کیسه نکشید. از لوسیون و نرم کننده های مناسب استفاده کنید.
 در پوشش خودتان از لباس های راحت و گشاد استفاده کنید.توصیه می کنیم  چند روز یک بار به حمام بروید، زیرا تکرار روزانه حمام باعث خشکی زخم می شود.